Jannigje de Pater

Jannigje Roelof Hofwegen 07 mei 1863 (Civil)Gorinchem. Roelof (zoon van Jan Hofwegen en Pieternella de Rover) 21 sep 1828 Hardinxveld; 02 apr 1905Hardinxveld. [Gezinsblad] []

:

• Beroep: 1819:boodbakker, korenmolenaar

Leendert Maria van Lier 15 mei 1819 (Civil)Brakel. Maria (dochter van Huibert van Lier en Pietronella de Ruiter) 20 dec 1798 Andel; 20 dec 1844Brakel. [Gezinsblad] []

Aantekeningen:

Getrouwd:
het huwelijk wordt 's avonds om .. uur gesloten. Leendert woont te Dalem; Maria te Barkel.

:

• Beroep: molenaar

Aantekeningen:

Overleden:
Jan woonde op huisno. 30 te Dalem toen hij om 21.00 uur overleed.

Jan Jaapje van Houwelingen. Jaapje (dochter van Jacob van Houwelingen en Arigje Bouwe) 13 mei 1804Aalst. [Gezinsblad] []

Aantekeningen:

zij wordt in sommige acten ook wel Jobje genoemd.

Overleden:
volgens een acte van 'den dertiende mei achttienhonderdnegentien, is zij volgens haar moeder 'in het kraambedde overleden (kopie acte in archief)

:

• Beroep: smid
• Verblijfplaats: 15 apr 1819; Adres:
  Brakel

Aantekeningen:

Overleden:
oud 68 jaar

Huibert Pietronella de Ruiter dec 1797 (Civil). Pietronella 13 aug 1768 Eethen; 08 jan 1834Brakel. [Gezinsblad] []

Aantekeningen:

Ten tijde van de doop van het derde kind (Severijntje) wordt vermeld dat de vader Leendert de Pater woont in Beesd en de moeder Jannigje ten huize van haar vader Kors Uitmans in Vreeswijk.

? (kopie van de heer De Boer uit Rotterdam - zonder inv.nr. en vermelding):
Op de veiling van 23-10-1770 wordt de windkorenmolen van Linschoten bij opbod verkocht op verzoek van een aantal schuldeisers.
Leendert is de hoogste bieder voor 3500 guldens. Hij laat hiervan een acte opmaken op 23-10-1770. Leendert ondertekent zelf!
De 'triumphanten' zijn Hendrik en Theodorus Schuurman en Gerrit van Meurs, de gecomdemneerde is Hermanus Schrijver.
Alles wordt geregeld door Drik Blekman Pander:
1. 16-07-1770; 273//7//0 betalen voor geleverd graan; hiervoor is de inboedel verkocht: opbrengst 790//13//8.
2. 27-07-1770: 382//12//8 betalen aan Johanna Rukes (?) voor graan geleverd in 1769 en 1770.
De inboedel is al verkocht dus is nu de korenmolen cum annexis aan de beurt.
De openbare verkoping wordt afgekondigd vanaf de kansel na de preek en psalm en vanaf het stadhuis te Montfoort op de marktdag.

Dan meldt zich nog een schuldeiser, nl. Cornelis Sijtregtop die een hypotheek van 3000 guldens op de molen heeft gegeven met 3,5 % rente en die sinds 13-11-1769 geen geld meer heeft gezien.
Leendert neemt de hypotheek over van Cornelis Sijtregtop voor 2000 guldens en 20 stuivers met 4% rente en een opzegtermijn van 3 maanden met de 'Linschoter Koornmolen' met huis, erf en hof als onderpand.

05-08-1771 Utrecht:
Leendert machtigt in alle zaken zijn vrouw en comparant Jannigje Uitmans

40ste penning acte:
Leendert verkoopt 14-07-1773 de windkoornmolen, huijs en schuur met 2 hond tuijn en boomgaard onder Linschoten aan Cornelis van Schieveen voor 7890 guldens (4890 contant en een plegtbrief van 3000 gulden)

Transportacten Benschop, deel 1124-11; Streekarchief Benschop:
15-07-1773 folio 45:
Leendert koopt een korenmolen in Benschop met huis en erf voor 7890 gldens

idem:
28-04-1775 folio 57:
Leendert verkoopt de Benschopse windkoornmolen met huis en erf voor 7890 guldens.

Gedrukte familie-uitgave van de bekende Rotterdamse familie Van Oordt/ Rechterlijk Archief Heerewaarden inv.nr. 155:
Op 11-11-1787 koopt Leendert een windkorenmolen In Herwaarden/IJzendoorn voor 2500 guldens van Heronimus van Westen en Jacoba Doesburg, wonende in Tiel.

Protocollen Nieuwveen 1765-1784, inv.nr. 16, p.87v, d.d.20-05-1783:
Christoffel Bomer te Nieuwveen verkoopt aan Leendert de Pater te Wilnis een huis, erf, stalling en schuren, mede de korenmolen en een kamp weiland in de Achterdijkse Polder, verongeld het huis nr. 72 met 1 gld, 7 stuivers, de korenmolen nr.73 met 17 gld, erf en land voor 1 morgen 300 roeden, belend ten oosten Jan Schoenmaker, ten zuiden de Vaart, ten westen het voorgaande en ten noorden de Roomse Armen en Dirk van Vliet; nog een perceel riet-en houtland met de viswateren, belend ten oosten het Ambacht en de Vaart, ten zuiden de Poel, ten westen het Ambacht en ten noorden Dirk de Kuijper. Koopsom: 5000 gld

Protocollen Nieuwveen 1748-1809, inv.nr.22, p.41, d.d.20-05-1783:
Leendert de Pater te Wilnis, is schuldig aan Jan Swint te Zuilen, een bedrag van 2500 gld. Gesteld onderpand is een korenmolen, huis, schuren, stalling en erf te Nieuwveen in de Achterdijkse Polder met aanliggend land, belend ten oosten Jan Schoenmaker en het volgende perceel, ten westen de Vaart, ten zuiden de Molenvaart en ten noorden de Roomse Armen en Dirk van Vliet, nog een perceel riet- en houtland en viswateren, belend ten oosten het Ambacht en de Vaart en ten westen Dirk de Kuijper. Samen groot 3 morgen 423 roeden. Dit alles is heden overgedragen door Christoffel Bomer op voornoemde Leendert de Pater.

Protocollen Nieuwveen 1748-1890, inv.nr. 33, folio 252, d.d. 02-11-1785:
Leendert de Pater, eigenaar van de korenmolen te Nieuwveen. Zijn molen wordt getaxeerd op 500 gld

Protocollen 1785-1787, inv.nr. 17, p.1, d.d. 21-03-1785:
Christoffel Bomer verkoopt aan Leendert de Pater een huis en erf op de hoek van de Kerklaan, verongeld het huis met 1 gld 13 stuivers, het er voor 183 roeden, belend ten oosten Dirk van Vliet, ten zuiden het overpad naar het land van mr. N.A. Romswinkel, ten westen de Kerklaan en ten noorden de Hereweg. Mede al het gereedschap van een bakkerij. Koopsom 300 gld

Protocollen Nieuwveen 1785-1787 inv.nr.17, p.13v, d.d. 12-01-1787:
Leendert verkoopt aan Philippus Fuijk de korenmolen van Nieuwveen en Zevenhoven met Noorden, mede een huis, erven, stallingen, tuin, boomgaard en erf in de Achterdijkse polder, verongeld de molen nr. 73 met 18 gld, het huis nr.72 met 1 gld 7 stuivers,belend ten oosten Jan Schoenmaker, ten zuiden de Molenvaart, ten westen de Nieuwveense Vaart en ten noorden de verkoper; nog 1 morgen veen- of weiland in de Achterdijkse Polder, belend ten oosten en zuiden Jan Schoenmaker, ten westen de Slootdijk en ten noorden de Roomse Armen van Nieuwveen en Dirk van Vliet; nog een perceel land, gelegen als de vorige, strekkend van de molenwerf tot Gijsbert van Vliet, belend ten oosten de Schootdijk en ten westen de Nieuwveense Vaart; nog een perceel veen-, riet- en houtdikkers met de viswateren, gelegen als de vorige, verongeld met 1 morgen 300 roeden, belend ten oosten het ambacht van Nieuwveen en de Vaart, ten zuiden de Poel, ten westen het ambacht en ten noorden Theunis van der Lugt. Koopsom 7000 gld. Laatste opdrachtbrief d.d. 20-05-1783.

Protocollen Nieuwveen 1788-1793, inv.nr.18, p.157, d.d.17-02-1792:
Leendert de Pater te Giessen-Nieuwkerk machtigt Cornelis Clant jr., schout en secretaris van Nieuwveen, om op te dragen aan Dirk Vermeulen te Nieuwveen een huis en een erf op de hoek van de Kerklaan, verongeld het huis met 1 gld en 13 stuivers, het erf met 183 roeden, belend ten oosten Dirk van Vliet, ten zuiden het overpad naar het land van Aart Verlaan, ten westen de Kerklaan en ten noorden de Hereweg. Laatste opdrachtbrief d.d. 21-03-1785.
Vervolg a, folio 158v, d.d. 15-03-1792:
Cornelis Clant, schout met proclamatie van Leendert de Pater, verkoopt aan Dirk Vermeulen te Nieuwveen het onroerend goed uit de vorige acte.Koopsom 200 gld.

Leendert Jannigje Uitmans 20 okt 1753 (Civil)Vreeswijk. Jannigje (dochter van Cors Jans Uitmans en Sweertje Gerrits van Stekelenburg) 12 apr 1733 Vreeswijk. [Gezinsblad] []

Aantekeningen:

Ondertrouw:
Leendert de Pater, geboren te Willige Langerak, gewoont hebbende Jaarsvelt, wonende aan de Vaart en Jannigje Uitmans, jongedochter van de Vaart en wonende alhier, zijn in wettige ondertrouw opgenomen, mits hunne huwelijkse proclematien mede te Jaarsvelt geschieden ende on daarvan blijken toekomen.

Jacob Arigje Bouwe. [Gezinsblad] []

:

• Beroep: korenmolenaar

Aantekeningen:

Recht. Archief Willige Langerak inv.nr.1027-03; RA Utrecht:
Willem koopt in 1727 als weduwnaar van Maaijken Spaen uit de boedel van haar ouders een korenmolen met huis en boomgaardje in Willige Langerak voor 1700 guldens samen met Bastiaan de Hooglander, broer van Volkje de Hooglander met wie Willem in 1729 als gehuwd voorkomt in het lidmatenregister van Willige Langerak.

Begraven:
begraven in de kerk

Willem Volkje de Hooglander (ca. 1728) (Civil)Willige Langerak ?. Volkje (dochter van Leendert de Hooglander) 30 okt 1773Beesd. [Gezinsblad] []

Aantekeningen:

Begraven:
begraven in de kerk

Aantekeningen:

Recht. archief Willige Langerak inv.nr. 1027-3; RA Utrecht:
in 1732 nemen Willem en Volkje een extra hypotheek van 500 guldens van Johannes Vergeer (koopman in koren) op de molen (er was al wat geld in blijven zitten van een broer van Maeijken, Jan Arien Spaen

De zaken gaan kennelijk goed want de jaren hierna koopt Willem diverse stukken land:
Recht. archief Willige Langerak inv.nr 1027-3; RA Utrecht (alle volgende actes:
- in 1737 van Peter van sliedrecht 1 hondt
- in 1743 nog eens 3 morgen 2 hondt bij de Waal tot de Lek
- in 1749 van Pieter van Vuuren 3 morgen hooi- en bouwland
dit alles te Willige Langerak.
In 1749 verkoopt hij 3 morgen, 2 hondt weij, griend- en hennipland in Willige Langerak bij de Groote Waal aan zijn broer Pieter de Pater en Huijg de Jong.
Hij koopt in 1750 een windkorenmolen met 2 hondt boomgaardland met schuur, gelegen in de polder Vogelezang te Jaarsveld ten behoeve van zijn (nog minderjarige) zoon Cornelis en de zijnen.

Recht. archief Willige Langerak inv.nr. 1027-3; RA Utrecht:
in 1732 nemen Willem en Volkje een extra hypotheek van 500 guldens van Johannes Vergeer (koopman in koren) op de molen (er was al wat geld in blijven zitten van een broer van Maeijken, Jan Arien Spaen

Recht. Archief Willige Langerak inv.nr 1027-3; RA Utrecht:
Willem koopt in 1727 als weuwnaar van Maeijken Spaen uit de bedel van haar ouders een korenmolen methuis en boomgaardje in Willige Langerak voor 1700 guldens samen met Bastiaan de Hooglander, broer van Volkje de Hooglander met wie Willem in 1729 als gehuwd voorkomt in het lidmatenregister van Willige Langerak.

Recht. Archief Willige Langerak inv.nr. 1027-3; RA Utrecht:
In 1732 nemen Willem en Volkje een extra hypotheek van 500 carolus guldens van Johannes Vergeer, kopman in koren op de molen (er was al wat geld in blijven zitten van een broer van Maeijcken, Jan Ariene Spaen).

De zaken gaan kennelijk goed, want de jaren hierna koopt Willem diverse stukken land:
Recht. Archief Willige Langerak inv.nr. 1027-3; RA Utrecht (alle volgende aktes):
- in 1737 van Peeter van Sliedrecht 1 hondt
- in 1743 nog eens 3 morgen 2 hondt bij de Waal tot de Lek
- in 1749 van Pieter van Vuuren 3 morgen hooi- en bouwland
dit alles te Willige Langerak.
In 1749 verkoopt hij 3 morgen, 2 hondt wey-, griend- en hennipland in Willige Langerak bij de Groote Waal aan zijn broer Pieter de Pater en Huijg de Jong.

Hij koopt in 1750 een windkorenmolen met 2 hondt boomgaardland met schuur, gelegen in de polder Vogelezang te Jaarsveld ten behoeve van zijn (nog minderjarige) zoon Cornelis en de zijnen.

Recht. Archief Schoonhoven inv.nr. 2341-6; Streekarchief Krimpenerwaard:
Helaas, in 1756 keert het tij: Willem blijkt een belastingontduiker: hij wordt, samen met een niet nader genoemde jongen op heterdaad betrapt bij het smokkelen van 2 zakken tarwemeel naar zijn zoon, bakker Cornelis de Pater te Jaarsveld. Hij weigert huiszoeking. Deurwaarders melden zich bij zijn huis, alwaar zijn vrouw (hij verschijnt zelf niet) weigert de korenmolen te openen ('ze heeft geen sleutel'). Niet ten onrechte, zo blijkt als de smid op last van de schout de sloten heeft geforceerd: men vindt in de molen 14 zakken graan en op de zolder van het huis 2 hoopjes gerst, waarover geen impost op het gemaal is betaald.

Er komt een proces in Schoonhoven; Willem verschijnt weer niet zelf voor de rechtbank. Hij wordt veroordeeld voor meineed, bestempelt als eerloos en infaam en krijgt een boete van
100 guldens wegens smokkel
300 guldens per zak graan en
400 guldens voor de hoopjes gerst, waarover geen impost was betaald
500 guldens voor meineed
600 guldens voor de tegenwerking
Dus een totaal van 5800 guldens boete of verbanning uit de Staten van Holland en Westfriesland.

Recht. Archief Jaarsveld inv.nr. 1084-5; RA Utrecht:
Hij 'kiest' voor het laatste: de korenmolen zal bij opbod worden verkocht, waarbij Cornelis Verveer, drossaart en schout, is benoemd tot curator over de verlaten boedel en goederen. Er zat nog een hypotheek op van 1500 guldens en de mensen worden opgeroepen zich te melden als ze nog iets te vorderen hebben van de verbannen Willem de Pater. Niemand meldt zich om de verkoop te verhinderen. De korenmolen, huis, erf, meubilair, schuit en boomgaard worden openbaar verkocht, 'na aangekondiging in de Haarlemse Courant, klokluijdinge en zamen roepinge'.

Willem blijkt vertrokken naar 't Waal (ingeschreven in het lidmatenregister aldaar op 8-4-1759). Zijn vrouw had zich daar, na haar attestatie te hebben ingeleverd van Jaarsveld, reeds op 11-12-1757 ingeschreven!
Twee jaar na de affaire vinden we Willem in Beesd, waar hij is ingeschreven in het lidmatenregisterop 29-3-1760. Zijn vrouw wordt een half jaar later ingeschreven, op 9-8-1760.
Beesd lijkt niet helemaal toevallig gekozen: we vinden hier familie terug van Willem's eerste vrouw, Maeyken Spaen: Mensje, Willem's op 1 na jongste dochter treedt herhaaldelijk op als doopgetuige bij kinderen in de familie van Dommelen. Vader van Dommelen was indertijd voogd over de minderjarige kinderen Spaen, de broers en zusters van Maeyken. Via vader van Dommelen had Willem ook destijds zijn eerste korenmolen in Willige Langerak aangeschaft (Recht. Archief Willige Langerak inv.nr. 1027-3; RA Utrecht).

Dan is er nog een brief bewaard uit 1778 van zijn maatje en zwager Bastiaan Hooglander aan schout van der Horst:
Oud Archief Willige Langerak inv.nr. 13 brieven en aantekeningen van J.v.d.Horst:
Uyt Gouda den 22 mey 1778: berigt volgens afspraak aan u, eerwaarde heer schout van der Horst van Willige Langerak, aangaande die actie daar ik met uwedele van gesproke hebbe.
Ik hebbe naauwkeurig ondersogt in mijne pampiere maar niet gevonde, sodat ik dinke dat hij in de sikketarie van Schoonhoven sal gebleve sijn.
Als uwe dan so goet beliefde te sijn om aan de siketaris te versoeke dat hi sijn manuaal eens belieft na te sien. Hij sal het kunne vinde in den jare van 1733 en of 1734. Toen hebbe ik in Schoonhoven gewoont.
So sal hij dan teregt komt door dien weg te regt komt, so is 't wel.
En so niet, so verzoek ik van u erwaarde heer schout van der Horst eenen te besorgen en, klaarsijnde, aan mijnheer Versteeg, predikant van ons Willige Langerak, te besorge, die mij dan meteene een kerkelijke soude besorgen so spoedig als 't doenelijk is.
Also mijn lastigvalle dat hem moet vertonen.
Hiernevens de hartelijke groetenisse van uwe liefhebbende en onderdanige dienaar,
Bastiaan Hooglander
wonende tot Gouda in de Peperstraat bij Jan Borst.

Cors Sweertje Gerrits van Stekelenburg. [Gezinsblad] []